
Vælferðarútreiðslurnar bólgna við alt fleiri eldri
Stórt bústaðartrot, sveiggjandi tilfeingisinntøkur og bólgnandi vælferðarútreiðslur eru tríggjar av teim størstu búskaparligu avbjóðingunum í løtuni, sambært Johnny í Grótinum. Búskaparfrøðingurin viðger her bólgnandi útreiðslurnar til vælferðartænasturnar.
Vaksandi talið av eldri borgarum fer eisini komandi árini at leggja eitt støðugt trýst á alment fíggjaðu útreiðslurnar til grundleggjandi vælferðartænastur, herundir til heilsuverk, almannaveitingar og ellisrøkt. Sambært framrokningum hjá Hagstovuni fer talið av borgarum yvir 75 ár at økjast við 40% komandi 10 árini. Frá gott 4000 í 2019 til sløk 5700 í 2029, ein øking á 1700 borgarar. Hendan økingin skal samanberast við, at talið av eldri borgarum er økt við sløk 800 síðstu 10 árini og 1200 síðstu 20 árini.
Framrokningar hjá Hagstovuni vísa, at talið av eldri borgarum fer at vaksa skjótt komandi árini.
Stórt trýst á útreiðslurnar til heilsuverkið
Hetta fer eitt nú at leggja eitt stórt trýst á sjúkrahúsverkið. Miðal heilsuútreiðslurnar til ein 65 ára gamlan eru tvífalt so høgar sum heilsuútreiðslurnar til ein 50 ára gamlan, og til ein 80 ára gamlan eru tær í miðal aftur tvífalt so høgar, sum til ein 65 ára gamlan. Eksponentielli vøksturin í heilsuútreiðslum í mun til aldur ger sjálvandi, at vaksandi talið av eldri borgarum viðførir eitt stórt trýst á útreiðslurnar til heilsuverkið.
Hetta er ein vøkstur í útreiðslunum til vælferðartænasturnar, um hesar eru á verandi støði. Men undan løgtingsvalinum góvu fleiri av flokkunum gylt vallyftir um eina hækking av vælferðarstøðinum til hvønn borgara. Eitt nú við viðgerðartrygd og hægri veitingum.
Gylt vallyftir skulu eisini fíggjast
Í vallyftunum góvu fleiri av borgarligu flokkunum rættiliga kostnaðarmikil vallyftir til eldru borgararnar. Eitt nú við at gera veitingina frá samhaldsfasta skattafría. Hetta vil kosta felagskassanum 180 milliónir krónur árliga nú, men árligi kostnaðurin vil økjast komandi árini so hvørt sum talið av pensjónistum økist. Sama ger seg sjálvandi galdandi fyri eina hækking av grundupphæddini í fólkapensjónini. Eisini gav Miðflokkurin lyfti um eina munandi hækking í játtanini til heilsuverkið.
Nevnast kann, at um játtanin til sjúkrahúsverkið bert fylgir vøkstrinum í talinum av eldri borgarum næstu fýra árini, vil árliga játtanin til tey trý sjúkrahúsini økjast við 160 milliónum krónum í 2023 í mun til játtanina fyri 2019. Hetta svarar til ein miðal árligan vøkstur á 3,2%. Haraftrat skal leggjast vøksturin í heilivágsprísum og lønarvøkstur, hvørs árligi miðalvøkstur tilsamans kann væntast at vera eins stórur.
Áhugavert verður at síggja, hvussu nýggja samgongan fer at raðfesta ymsu vælferðarøkini, og ikki minst, hvussu ætlanin er at fíggjað væntaða vøksturin í útreiðslunum til vælferðartænasturnar.