Russlandsavtalan vorðin eitt stríð um, hvør ræður í Føroyum
- “Jeg er fuldstændig ligeglad med de fiskeriaftaler”. Orðini eigur Søren Pape Poulsen, formaður í Konservative í Danmark. Hann vil helst, at málið um havnastongsul fyri russiskum skipum verður roknað sum eitt uttanríkismál og/ella trygdarpolitiskt mál, og soleiðis gerst eitt mál fyri donsku stjórnina heldur enn fyri Føroya Løgting og Landsstýri.
Føroysku politikararnir eru komnir undir eitt veruligt trýst, nú fyrst danskir andstøðupolitikarar og seinni eisini forsætisráðfrúgvin eru farin at krevja, at Føroyar steingja sínar havnir fyri russiskum skipum. Formaðurin í Konservative ikki so frægt sum royndi at krógva hógvarnar, og hóast Martin Lidegaard var væl meira fínpussaður, hómaðust somu hógvar eisini á honum. Danir vilja taka málið um atgongd til føroyskar havnir úr hondunum á føroyingum og stýra tí sjálvir.
Onkur av somu skipum hava annars verið inni í Båtsfjørðinum í Noregi mánaðarliga, og eru sloppin at sigla víðari, hóast tey eru undir illgruna fyri njósning. Høvdu tey sloppið tað, um nakað var at koma eftir?
Dagin fyri bráðtíðindini um møguliga njósning vórðu borin, var Arktisk Kommando úti og segði, at um russisku skipini í Føroyum fingust við nakað annað enn at fiska, ja, so visti Arktisk Kommando av tí. Tí teir hava strangt eftirlit við skipunum. Vørn sigur tað sama: “Eingin orsøk er at halda, at russisku fiskiskipini í Føroyum gera annað enn at fiska”. Soleiðis søgdu báðir eftirlitismyndugleikarnir við Kringvarpið tann 17. apríl.
“Avdúkingarnar” um njósning hava heldur ikki kunnað víst á nakað annað enn, at “tað er illgrunasamt” ella “tað er mistonkiligt”. Her eru ongi prógv løgd fram – kunnu danskir topppolitikarar veruliga takast fyri fult, tá teir krevja, at føroyingar steðga fiskivinnusamstarvi uttan nakað prógv fyri, at nakað skeivt er farið fram?
Her í Føroyum hevur tað ikki verið siðvenja at latið illgrunar ella varhugar stýra, hvørji skip sleppa í okkara havnir. Vit hava vælvirkandi eftirlit og rættartrygd, sum ger, at vit kunnu byggja tílíkar avgerðir upp á haldgóð prógv. Tað hevur verið føroyski leisturin higartil, og hann hevur riggað. Men eydnast tað dønum annaðhvørt at taka avgerðarrættin úr hondunum á føroyingum, ella eisini at trýsta føroyska Landsstýrið til at útihýsa russiskum skipum uttan prógv fyri nøkrum, so vita vit ikki, hvørjum tað fer at enda við, uttan at bæði rættartrygdin, álitið á Føroyar sum samstarvspartnara og føroyski sjálvsavgerðarrætturin verða álvarsligað skalað. Kanska óupprættiliga.
Hetta málið er nú vorðið eitt stríð um, hvør tað í grundini er, sum eigur ræðið yvir føroyskum havnum.